Επαγγελματικά δικαιώματα Χημικών Μηχανικών

Το επάγγελμα του Χημικού Μηχανικού έχει πλέον ωριμάσει και δεν περιορίζεται πλέον στα όρια μιας κλασικής χημικής βιομηχανίας, αλλά διαρκώς επεκτείνεται και διεισδύει δυναμικά σε ένα πλήθος κλάδων αποκρινόμενο στην αναγνώριση ότι η Χημική Μηχανική παίζει καθοριστικό ρόλο στην ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας, στην ευημερία, την υγεία, την ασφάλεια και την προστασία του περιβάλλοντος. Το πρόγραμμα δε σπουδών της Σχολής είναι διαμορφωμένο έτσι ώστε να δίνει στον μηχανικό μία ολοκληρωμένη γνώση, ώστε να είναι σε θέση να αναλαμβάνει ηγετική θέση και να συνεργάζεται με άλλους Μηχανικούς, Χημικούς, Βιολόγους και Τοξικολόγους.

Ο απόφοιτος της Σχολής Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος με κατεύθυνση αυτή του Χημικού Μηχανικού, έχει ως κύρια δραστηριότητα την ανάπτυξη και το σχεδιασμό διεργασιών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων για την παραγωγή και βελτιστοποίηση προϊόντων, την μετατροπή πρώτων υλών σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, την τεχνολογία των υλικών, την περιβαλλοντική διαχείριση, την προστασία και εκμετάλλευση των φυσικών και ορυκτών πόρων, την τεχνολογία τροφίμων καθώς και την παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων με εφαρμογές σε τομείς όπως η βιομηχανία, το περιβάλλον, η ενέργεια, η βιοτεχνολογία,  η νανοτεχνολογία, η βιοϊατρική και η αειφορία.

Ο Χημικός Μηχανικός απασχολείται σε φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα αυτοδύναμα ή σε συνεργασία με άλλες ειδικότητες Μηχανικών, σε θέματα της επιστήμης του, καθώς επίσης και στην εκπαίδευση για τη διδασκαλία μαθημάτων περιβαλλοντικής αγωγής, καθώς τα επαγγελματικά δικαιώματα των Χημικών Μηχανικών συνεχώς διευρύνονται.

Δεδομένου ότι η σημερινή κοινωνία χαρακτηρίζεται από ασταμάτητη όρεξη για τεχνολογική πρόοδο, οι ικανότητες και οι γνώσεις του Χημικού Μηχανικού θα είναι συνεχώς αναγκαίες και θα βρίσκονται πάντα σε μεγάλη ζήτηση στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο.

Με βάση το Άρθρο 8 του ΠΔ 99 (ΦΕΚ 187/05-11-2018, τεύχος Α’), έχουν ρυθμιστεί τα Επαγγελματικά Δικαιώματα του Χημικού Μηχανικού ως εξής:

Ως Χημικός Μηχανικός νοείται ο μηχανικός που ασχολείται με την ανάπτυξη και βελτίωση προϊόντων και μεθόδων παραγωγικών διαδικασιών, με το σχεδιασμό, την κατασκευή και την λειτουργία εξοπλισμού και εγκαταστάσεων διεργασιών της χημικής και της συναφούς βιομηχανίας με τα συνοδό τεχνικά και κτηριακά έργα, με όρους αειφορίας, υγιεινής και ασφάλειας των εγκαταστάσεων και προστασίας του περιβάλλοντος και με τη διαχείριση πόρων και ενέργειας με σκοπό την παροχή χρήσιμων αγαθών για το κοινωνικό σύνολο, εφαρμόζει δε τις φυσικές επιστήμες (φυσική, χημεία), τις επιστήμες ζωής (βιοχημεία, βιολογία), τα εφαρμοσμένα μαθηματικά, την κλασική μηχανική, την Οικονομική και την Πληροφορική.

Ο Χημικός Μηχανικός έχει τα εξής επαγγελματικά δικαιώματα:

• Εκπόνηση μελετών χωροθέτησης εγκαταστάσεων διεργασιών και ειδικών χρήσεων.
• Διαχείριση και εκτίμηση (αξιών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, τρωτότητας, διακινδύνευσης).
• Εκπόνηση μελετών αντισεισμικής θωράκισης δικτύων, εγκαταστάσεων και συσκευών για τις οποίες είναι υπεύθυνοι.
• Εκπόνηση μελετών βιομηχανιών κατεργασίας και μορφοποίησης μετάλλων και κραμάτων.
• Εκπόνηση μελετών βιομηχανιών παραγωγής και επεξεργασίας μεταλλουργικών κόνεων, σύνθετων και άλλων υλικών.
• Εκπόνηση μελετών βιομηχανιών παραγωγής πυρίμαχων υλικών, κεραμικών προϊόντων και προϊόντων υάλου, παραγωγής τσιμέντου, μονωτικών και πληρωτικών υλικών, κονιαμάτων, κ.λπ..
• Εκπόνηση μελετών εγκατάστασης βασικού και εξυπηρετικού εξοπλισμού διεργασιών.
• Αποτύπωση υφιστάμενων εγκαταστάσεων διεργασιών.
• Σχεδιασμός συσκευών και αντιδραστήρων διεργασιών. Ενδεικτικά περιλαμβάνονται δεξαμενές καθίζησης, σακόφιλτρα, πύργοι πλύσης αερίων, ξηραντήρια, βιοφίλτρα, κλίνες, κυκλώνες, υδροκυκλώνες, εναλλάκτες θερμότητας, βιοαντιδραστήρες μεμβρανών.
• Κατάρτιση και ανάλυση απαιτήσεων χρήστη, προσαρμογή, παραμετροποίηση και επίβλεψη λειτουργίας συστημάτων υλικού/λογισμικού σε εγκαταστάσεις διεργασιών.
•  Ανάπτυξη, σχεδιασμός και έλεγχος ποιότητος των υλικών.
•  Χαρακτηρισμός και τυποποίηση υλικών.
• Επιλογή και εφαρμογή υλικών σε εξοπλισμό εγκαταστάσεων.
• Διάγνωση και αντιμετώπιση φθορών, συντήρηση και προστασία των μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
• Άσκηση καθηκόντων Χημικού Ναυτιλίας.
• Εκπόνηση Χημικών Μελετών και Έρευνας.
• Εκπόνηση Χημικών και Χημικοτεχνικών Μελετών σε έργα, εγκαταστάσεις και προϊόντα. ιη. Εκπόνηση μελετών και έκδοση πιστοποιητικών ελέγχου απολυμάνσεων και εντομοκτονιών δημοσίων και ιδιωτικών χώρων.
• Διενέργεια φυσικοχημικών και μικροβιολογικών αναλύσεων και Διεύθυνση εργαστηρίων ελέγχου.
• Εκπόνηση μελετών εγκαταστάσεων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας για εγκαταστάσεις και δραστηριότητες παραγωγής, διαχείρισης και εξοικονόμησης ενέργειας.
• Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις άντλησης αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου πλην ηλεκτρολογικών, μηχανολογικών και ναυπηγικών μελετών.
• Εκπόνηση μελετών εγκαταστάσεων επεξεργασίας ορυκτών καυσίμων, ενδεικτικά αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, για κάθε χρήση.
• Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις δικτύων εξυπηρέτησης κτηρίων.
• Εγκαταστάσεις καύσης υγρών και αερίων καυσίμων.
• Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις συλλογής, επεξεργασίας και παροχής νερού.
• Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
• Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων, αποβλήτων και ανάκτησης υλικών.
• Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης επικίνδυνων υλικών καθώς και εγκαταστάσεις κατάψυξης ή συντήρησης ευπαθών προϊόντων.
• Εκπόνηση μελετών επιλογής καταλληλότητας μετάλλων, κραμάτων, υλικών για απαιτητικές χρήσεις και αντίξοες συνθήκες (π.χ. έκθεση σε υψηλή πίεση, σε υψηλές ή εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, σε δυναμικές καταπονήσεις, για αντοχή σε περιπτώσεις σεισμών, κακόβουλων πράξεων, τρομοκρατικών ενεργειών κ.τ.λ., κράματα με υπερυψηλή αντοχή, με αντοχή σε εκτριβή ή έντονα αντιδιαβρωτική δράση κ.ά.).
• Εκπόνηση μελετών αποθήκευσης, παραγωγής και διακίνησης εύφλεκτων, τοξικών και εκρηκτικών.
• Εκπόνηση μελετών ενεργειακής απόδοσης, αναβάθμισης και εξοικονόμησης ενέργειας κτηριακού κελύφους
• Εκπόνηση μελετών ενεργειακής απόδοσης, αναβάθμισης και εξοικονόμησης ενέργειας βιομηχανικών/ κτηριακών εγκαταστάσεων.
• Ενεργειακοί έλεγχοι/επιθεωρήσεις.
• Διαχείριση ενεργειακών πόρων και αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
• Ανάπτυξη και Διαχείριση ενεργειακών συστημάτων και συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας.
• Εκπόνηση μελετών εγκαταστάσεων υγιεινής, ασφάλειας και προστασίας από πυρκαγιές και εκρήξεις (όπως SEVESO, ΒΑΜΕ, ΑΤΕΧ).
• Εκπόνηση μελετών εγκαταστάσεων και δικτύων Ενεργητικής Πυρασφάλειας και Πυροπροστασίας.
• Εκπόνηση μελετών αποκατάστασης μετά από βιομηχανικά ατυχήματα και συναφείς καταστροφές (π.χ. απορρύπανση εδαφών, υπόγειων νερών, κ.ά.).
• Εκπόνηση μελετών αποκατάστασης περιβάλλοντος σε εγκαταλελειμμένους μεταλλευτικούς, μεταλλουργικούς και άλλους βιομηχανικούς χώρους.
• Εκπόνηση μελετών Περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
• Ανάπτυξη και σχεδιασμός συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης και ποιότητας.
• Εκπόνηση Περιβαλλοντικών μελετών και μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης.
• Ανάπτυξη συστημάτων περιβαλλοντικού ελέγχου (Eco audit).

Όσον αφορά στις Μελέτες και Έργα του Δημοσίου, στην παρούσα φάση, ο Διπλωματούχος Χημικός Μηχανικός μπορεί να εγγραφεί ως μελετητής στις κατηγορίες Μελετών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών:

• 5          Μελέτες οργανώσεως και επιχειρησιακής έρευνας 
• 14        Ενεργειακές μελέτες  
• 15        Μελέτες βιομηχανιών
• 17        Χημικές μελέτες και έρευνες 
• 18        Μελέτες χημικής μηχανικής & χημικών εγκαταστάσεων
• 27        Περιβαλλοντικές μελέτες

Επίσης, μπορεί να εγγραφεί ως εργολήπτης στο Μητρώο Εμπειρίας Κατασκευαστών (ΜΕΚ) του ιδίου Υπουργείου. Ο Διπλωματούχος Μηχανικός Περιβάλλοντος δύναται να εγγραφεί στις ακόλουθες κατηγορίες ΜΕΚ για Χημικούς Μηχανικούς:

• Έργα Βιομηχανικά Ενεργειακά
• Έργα Καθαρισμού και επεξεργασίας & Επεξεργασίας Νερού, Υγρών, Στερεών & Αερίων Αποβλήτων
• Έργα Πρασίνου