Slide background

Περιβαλλοντικό Δίκαιο Ι

1. ΓΕΝΙΚΑ

Σχολή Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος
Επίπεδο Σπουδών Προπτυχιακό
Κατεύθυνση -
Κωδικός μαθήματος         ΧΜΠ 201 Εξάμηνο Σπουδών 3ο
Είδος μαθήματος Υποχρεωτικό
Αυτοτελείς Διδακτικές Δραστηριότητες Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας Πιστωτικές Μονάδες

Διαλέξεις

3
Θ=3, Α=0, Ε=0
3
Τύπος Μαθήματος Επιστημονικής Περιοχής
Προαπαιτούμενα Μαθήματα  
Γλώσσα Διδασκαλίας και εξετάσεων Ελληνική
Το Μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές ERASMUS Όχι
Ηλεκτρονική Σελίδα Μαθήματος (URL) https://www.eclass.tuc.gr/modules/auth/courses.php?fc=65

2. MΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Σκοπός των μαθημάτων ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Ι και ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ – ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (3ο και 9ο εξάμηνο, αντίστοιχα) είναι να έρθουν οι φοιτητές σε επαφή και να γνωρίσουν τις βασικές έννοιες, αρχές, εργαλεία, θεσμούς και διαδικασίες του δικαίου προστασίας του περιβάλλοντος (διεθνές, ενωσιακό, εθνικό) με παράθεση σχετικών παραδειγμάτων (case studies) και με εστίαση στα ζητήματα εφαρμογής του εθνικού περιβαλλοντικού δικαίου. Επιπρόσθετα, αντικείμενο του μαθήματος ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ – ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ  είναι οι βασικές αρχές και διαδικασίες ανάθεσης εκτέλεσης των δημοσίων έργων. Ειδικότερα,  το μάθημα ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Ι του 3ου εξ. θα προσφέρει στους φοιτητές/τριες το απαραίτητο υπόβαθρο συνοπτικότερα μεν του διεθνούς, αναλυτικότερα δε του ενωσιακού περιβαλλοντικού δικαίου, προκειμένου αφενός να επέλθει εξοικείωση με αυτούς τους ειδικότερους κλάδους και αφετέρου  να γίνει κατανοητός ο σημαντικός ρόλος  τους στα νομικά ζητήματα εφαρμογής του εθνικού περιβαλλοντικού δικαίου. Αναδεικνύεται επίσης ο διεπιστημονικός χαρακτήρας του περιβαλλοντικού δικαίου καθώς και η εξάρτησή του από την τεχνολογία.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η  φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση να:

  • Προσδιορίζει το αντικείμενο, τον σκοπό, τις πηγές και τις διακρίσεις του περιβαλλοντικού δικαίου, την ιστορική του διαμόρφωση και τα επίπεδά του (διεθνές, ενωσιακό, εθνικό).
  • Διακρίνει τα εργαλεία άμεσης και έμμεσης παρέμβασης του Κράτους στον τομέα της περιβαλλοντικής προστασίας
  • Ανακαλεί τις γενικές αρχές και τους βασικούς θεσμούς και εργαλεία του διεθνούς περιβαλλοντικού δικαίου καθώς και τις βασικές έννοιες, αρχές, θεσμούς, διαδικασίες και εργαλεία του ενωσιακού δικαίου σε βασικούς τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος στην ΕΕ με έμφαση στην επίδρασή του στο εθνικό περιβαλλοντικό δίκαιο
  • Αναφέρει τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ και την επίδρασή στην περιβαλλοντική νομοθεσία
  • Εξηγεί την έννοια του περιβαλλοντικού κινδύνου, της εκτίμησης και της διαχείρισής του, μέσα από παραδείγματα εφαρμογής
  • Συσχετίζει διεθνή και ενωσιακά νομικά κείμενα (διεθνείς συμβάσεις, κανονισμούς, οδηγίες, δικαστικές αποφάσεις κ.ά.) για την προστασία του περιβάλλοντος 
  • Επιδεικνύει το απαραίτητο υπόβαθρο για την παρακολούθηση του δεύτερου μέρους του μαθήματος στο 9ο εξ. (ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ – ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ) όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη, το εθνικό περιβαλλοντικό δίκαιο και τα σχετικά προβλήματα εφαρμογής του.
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών - Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου - Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
  • Γραπτή επικοινωνία
  • Προφορική επικοινωνία
  • Πρωτοβουλία
  • Εναλλακτική/Καινοτόμος σκέψη
  • Διαχείριση Χρόνου
  • Αυτοπεποίθηση
  • Αποφασιστικότητα
  • Επίλυση προβλημάτων
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

  1. Εισαγωγή στο δίκαιο. Βασικές διακρίσεις δικαίου. Στοιχεία δημοσίου και ιδιω­τικού  δικαίου, στοιχεία δημοσίου διεθνούς δικαίου και δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). Η ένταξη της νομοθεσίας και της νομολογίας στο δίκαιο
  2. Αντικείμενο, σκοπός, χαρακτηριστικά γνωρίσματα και διακρίσεις του περιβαλλοντικού δικαίου. Σχέση του περιβαλλοντικού δικαίου με άλλους συγγενείς κλάδους δικαίου. Πηγές και ιστορική εξέλιξη. Επίπεδα λειτουργίας του περιβαλλοντικού δικαίου (διεθνές, ενωσιακό, εθνικό).
  3. Hard law και soft law περιβαλλοντικές ρυθμίσεις. Εργαλεία και μηχανισμοί άμεσης και έμμεσης παρέμβασης
  4. Το διεθνές δίκαιο του περιβάλλοντος. Ιστορική εξέλιξη. Οι γενικές αρχές και οι Διεθνείς Συμβάσεις.
  5. Οι βασικές Διεθνείς Περιβαλλοντικές Συμβάσεις στους τομείς της Βιολογικής Ποικιλότητας, των κλιματικών μεταβολών και του Τοπίου
  6. Η προστασία του περιβάλλοντος στο δίκαιο της ΕΕ. Ιστορική διαμόρφωση και εξέλιξη. Πηγές και αρχές του δικαίου περιβάλλοντος της ΕΕ
  7. Κύριοι τομείς της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ (κλιματική αλλαγή - βιομηχανικές εκπομπές και ατυχήματα – εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων)
  8. Απόβλητα - προστασία βιοποικιλότητας, οικοτόπων (δίκτυο Natura 2000) – προστασία και διαχείριση υδάτων
  9. Οριζόντιες περιβαλλοντικές Οδηγίες (δικαίωμα πληροφόρησης – ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης – περιβαλλοντική ευθύνη)
  10. Ο ρόλος της νομολογίας στο ενωσιακό περιβαλλοντικό δίκαιο – αντιπροσωπευτικές αποφάσεις  του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ)
  11. Παραδείγματα εργαλείων έμμεσης παρέμβασης στην ΕΕ (οικολογικό σήμα-Ecolabel, ενωσιακό σύστημα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου-EMAS)
  12. Η έννοια του περιβαλλοντικού κινδύνου - εργαλεία αντιμετώπισης – εκτίμηση του κινδύνου (risk assessment) – διαχείριση του κινδύνου (risk management)
  13. Παραδείγματα εφαρμογής: γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί, έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, έκθεση σε χημικές ουσίες

4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Τρόπος Παράδοσης Στην αίθουσα διδασκαλίας

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class και πιο συγκεκριμένα με την ανάρτηση πρόσθετου εκπαιδευτικού υλικού (Σημειώσεις για εμβάθυνση της θεωρίας, νομοθετικά κείμενα, δικαστικές αποφάσεις γνωστών περιβαλλοντικών υποθέσεων, προτεινόμενη βιβλιογραφία) πέραν αυτού που περιλαμβάνεται στις διαλέξεις της θεωρίας

Οργάνωση Διδασκαλίας Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου (ώρες)
- Διαλέξεις 39
- Αυτοτελής Μελέτη 36
Σύνολο Μαθήματος 75

Αξιολόγηση Φοιτητών

Γραπτή εξέταση, η οποία περιλαμβάνει ερωτήσεις κατανόησης (σωστό-λανθασμένο με αιτιολόγηση, αντιστοίχιση, πολλαπλής επιλογής, σύντομης απάντησης) - ερωτήσεις ανάπτυξης, συνδυαστικές και κρίσεως. Συντελεστής 100%.

5. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνική βιβλιογραφία:

  • Εγχειρίδιο Δικαίου Περιβάλλοντος, Γλ. Σιούτη, εκδόσεις Σάκκουλα (2018), ISBN 978-960-568-850-9
  • Δίκαιο Προστασίας του Περιβάλλοντος, Ευαγγελία Κουτούπα-Ρεγκάκου, εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε. (2008), ISBN 978-960-445-372-6
  • Το Δίκαιο του περιβάλλοντος μέσα από τη νομολογία του ΣτΕ, Δ. Βασιλειάδης, Χ. Διβάνη, Θ. Κανελλοπούλου, Μ. Κουσκουνά & Α. Παπαπετρόπουλος, εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη (2021), ISBN: 978-960-654-472-9
  • Οι γενετικοί πόροι στο δίκαιο του περιβάλλοντος. Έννοια ρυθμιστικό πλαίσιο και διακυβέρνηση, Ευπραξία-Αίθρα Μαριά, εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη (2021), ISBN: 978-960-654-351-7
  • Περιβάλλον. Διεθνής προστασία, Πολιτική, Δίκαιο, Θεσμοί., Γρηγ. Τσάλτας, εκδόσεις Ι. Σιδέρης (2017), ISBN: 978-960-08-0756-1
  • Η ρύθμιση των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (GMOs). Δίκαιο και διακυβέρνηση για μια νέα τεχνολογία, Γ. Μπάλιας, εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη (2011), ISBN: 978-960-272-893-2
  • Η νομική προστασία του τοπίου στο διεθνές, κοινοτικό και εθνικό δίκαιο, Ευπραξία-Αίθρα Μαριά, εκδόσεις Αντ. Σάκκουλα, (2010), ISBN: 9789601522982
  • Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι. Διαπλοκή επιστήμης, δικαίου και πολιτικής, Γ. Μπάλιας, εκδόσεις Νομική Βισλιοθήκη (2009), ISBN: 978-960-15-2246-3
  • Εισαγωγή στο περιβαλλοντικό δίκαιο της ΕΕ (εκπαιδευτικό πακέτο), https://ec.europa.eu/environment/legal/law/17/Introduction_EU_Environmental_Law.htm

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

  • Περιβάλλον και Δίκαιο, Τριμηνιαία Επιθεώρηση, εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη
  • Νόμος και Φύση, Ηλεκτρονικό περιοδικό, www.nomosphysis.org.gr

Αγγλόφωνη βιβλιογραφία:

  • Elizabeth Fisher, Bettina Lange, and Eloise Scotford, Environmental Law: Text, Cases & Materials, Second Edition, ISBN 9780198811077 (2019), Oxford University Press
  • Stuart Bell, Donald McGillivray, Ole Pedersen, Emma Lees, Elen Stokes, Environmental Law, Ninth Edition, ISBN 9780198748328, (2017), Oxford University Press
  • J.H. Jans and H.H.B. Vedder, European Environmental Law. After Lisbon (4th edition), ISBN 9789089521057 (2011), Europa Law Publishing
  • European Environmental Law, Suzanne Kingston, Veerle Heyvaert, Aleksandra Cavoski, ISBN 110764044X, ISBN-13 9781107640443 (2017) Brand New, UK

Αγγλόφωνα συναφή περιοδικά:

6. ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ

Υπεύθυνος/η μαθήματος: Καθ. Ε. Μαριά (Μέλος ΔΕΠ - ΧΗΜΗΠΕΡ)
Διδασκαλία μαθήματος: Καθ. Ε. Μαριά (Μέλος ΔΕΠ - ΧΗΜΗΠΕΡ)
Φροντιστηριακές ασκήσεις:  - 
Εργαστηριακές ασκήσεις:  -